Yamaç Paraşütü Bölümleri

Yamaç paraşütü bölümleri temel olarak dört kısımdan oluşmaktadır. Bu kısımlar kanat, harnes, askı ve kolon ipleridir. Yamaç paraşütünün yapısı basittir ve özel bir pist ya da başka bir hava aracına ihtiyaç duymamaktadır.  Yamaç paraşütü üzerindeki her kısmın özellikleri yamaç paraşütünü doğrudan etkilemektedir. Hangi malzemeden üretildiği ya da iplerin uzunluğu kanadın performansını belirlemektedir. Yamaç paraşütü sabit bir yapıya sahip değildir ve havanın uçmaya elverişli olduğu yerlerde yapılmaktadır.

Yamaç paraşütünde kullanılan her ekipman dikkatlice seçilmeli ve bakımlarına özen gösterilmelidir. Paraşütün kullanım amacı, pilotun boy ve kilosu ekipman seçimindeki en önemli kriterlerdendir. Her kanat aynı yapıya sahip olmamakla beraber performanslarında da farklılıklar bulunmaktadır.

Yamaç Paraşütü Bölümleri ve Kanat

Dört ana bölümden oluşan paraşütün en önemli parçalarından birisi kanattır. Çok farklı yapılarda olan kanatların kumaşları ve çok fazla marka seçeneği bulunmaktadır. En uygun kanadı seçmek için sporcuların kanatları denemesi ve hangi amaçla kullanacağına karar vermesi gerekmektedir.

Kanat

Yamaç paraşütünde taşıyıcı ana parça kanattır. Kanat, kubbe ya da kanopi olarak adlandırılmaktadır. Uçmak için gerekli olan ilk malzeme kanat olarak görülmektedir. İki kumaşın üst üste yerleştirilip birleştirilmesiyle oluşturulan kanatlar polyester ya da naylon, ipek kumaştan üretilmektedir. Üst üste gelen kumaşları dik olarak bölen parçalar seller ya da hücre adı verilen bölümleri oluşturur. Hücreler, kanadın ön kısmanda açık, arka kısmında kapalı haldedir. Havanın içeri girmesi ile kanat şişer ve su damlası şeklini alır. Kanatlarda hücrelerin açık olduğu ön kısma hücum kenarı arka kısma ise firar kenarı denmektedir.

Yamaç paraşütü bölümleri içinde kanat özel bir yerde durmaktadır. Kanatlar, su geçirmez, hava geçirmez, parlak kumaşlardan üretilmektedir. Kumaşların hava geçirmemesinden dolayı uçuş sırasında sert bir forma dönüşür. Tamamen hava ile dolu bir yamaç paraşütü kanadı uçak kanadına benzemektedir. Alt yüzeyi düz şekilde olan kanatların üst kısımları da kavisli bir forma geçmektedir. Ortalama olarak 11 metre uzunluğunda 3 metre eninde üretilen kanatlar açık haldeyken elips şeklindedir.

Kanatlar farklı performans özelliklerine ve kullanım alanlarına sahiptirler. Örneğin geniş ve büyük hücrelere sahip kanatlar yavaş ve güvenliği yüksek kanatlardır. Küçük ve dar hücreler ise performansı yüksek, hızlı kanatlardır. Kanadın sağ ve sol en uç bölümlerine de kulak denmektedir. Kulaklar da uçuş sırasında dengeyi korumak için bulunmaktadır.

Kanatlarda Kumaş Yapısı ve Önemi

Yamaç paraşütü bölümleri içinde kanadın en temel özelliklerini kumaşın yapısı oluşturmaktadır. Kanatlar kullanılan kumaşlardan dolayı çok hafiftir. Aynı zamanda su ve hava geçirmez kumaşlar kullanılmaktadır. Ripstop tekniği ile dokunan sentetik iplerden üretilmektedir. Kumaşların esneme yapmaması için ve dayanıklılığının artması için silikon kaplama yapılmaktadır. Naylon, polyester tek başlarına ya da belirli oranlarda beraber kullanılarak kanatlar üretilmektedir.

Kumaşın rengi ve deseni yamaç paraşütünde önemli bir konudur. Kolay fark edilmeyi sağlamak amacıyla parlak ve dikkat çekecek renkler kullanılmaktadır. Aynı zamanda renk seçimleri UV koruması için de farklılık göstermektedir.

• Yüksek UV korumalı renkler: Beyaz, Açık mavi ya da gri ve soluk yeşil
• Orta UV korumalı renkler: Sarı, turuncu, kırmızı ve koyu mavi
• Düşük UV korumalı renkler: mor, pembe ve genel olarak parlak renkler

Renk seçimi UV üzerinde doğrudan etkili olmaktadır. Gün içinde yapılacak uçuşlarda korunmak için yüksek UV korumalı renklerin seçimine dikkat edilmelidir.

Yamaç paraşütü bölümleri pilotların seçim yapmasını gerektiren kısımlardır. Yapılan seçimler performansı ve uçuş güvenliğini etkilemektedir. Bu yüzden kanatlarda kumaş seçimleri de önemlidir. Yırtılma ve hava mukavemeti, esneme, ağırlık ve kullanım ömrü dikkate alınarak kumaş seçimi yapılmalıdır. Kumaş ömrünü etkileyen çok fazla faktör vardır. Kumaş ömrüne etki eden faktörler şu şekildedir:

• Pilotun kullanım şekli
• Maruz kaldığı UV
• Aşınma ve sürtünme
• Rutubet
• Tuzlu su ve temizlik
• Çok yüksek sıcaklık
• Kanat içinde kalan yabancı maddeler
• Asit, zift, deterjan gibi kimyasal maddelere maruz kalması

Yamaç Paraşütü Bölümleri ve Kanat İç Yapısı

Yamaç paraşütü ile ilgilenen sporcuların bilmesi gereken ortak terimler bulunmaktadır. Bu terimlerden bazıları da kanat ve kanadın yapısında kullanılmaktadır. Yamaç paraşütü bölümleri öğrenmek için kanadın iç yapısını da bilmekte fayda vardır.

Rigid Foil

Kanadın iç basıncındaki sürekliliği sağlayan, hücum kenardan firar kenara uzanan parçadır. Fiberglas, karbon ya da titanyumdan üretilmektedir. Kanatların türbülanslarda verdiği tepkilerin düzenliliğini sağlar. Hücre ağızlarının gerginleşmesini sağlar ve basıncı sabit tutar. Rigid foil esneyebilen ve genellikle plastik yapıdaki malzemelerdir. Kanadın açık durmasını ve formunun sabit kalmasını sağlayan önemli bir parçadır. Kanatların kapanmasını engellemek için direnç gösterir. Bu parçaların düzenli olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Formunda bozulma olan ya da deforme olan parçaların yenisi ile değiştirilmesi gerekmektedir.

Mini Rips

Yamaç paraşütünde sürtünme performansı etkileyen faktörlerden birisidir. Mini rips sürtünmeyi en aza indirmek için kullanılan hücre duvarlarıdır. Havanın, firar kenarına doğru akmasını sağlamaktadır. Mini rips ek ağırlığa ihtiyaç duymadan düşük bir sürtünme olmasını sağlar ve pürüzsüz bir yüzeye sahiptirler.

Ripstop

Bir kumaş dokuma tekniğidir. Kare düzende dokuma ile yırtıklara bariyer oluşturmaktadır. Kumaş üzerinde oluşan bir yırtığın büyümesini engellemektedir.

Yamaç Paraşütünde Askı ve Kolon İpleri

Yamaç paraşütü bölümleri üçe ayrılmaktadır ve bunlardan birisi de askı ve kolon ipleridir. Kanat ve kuşam arasındaki bağlantıyı sağlayan taşıyıcılardır. Kevlar ya da organik karbon malzemeden üretilmektedirler. Esnemeyen, zaman içinde boyut değişikliği yaşamayacak şekilde üretilmektedir. Örülerek üretilen ipler 10 ya da 25 mm eninde olmakta ve yüksek ağırlık taşıma kapasitesi bulunmaktadır. Küçük halkalar ile harnes ve kanat arasında bağlanmaktadırlar.

Askı İpleri:

Yamaç paraşütünde askı ipleri iki grupta incelenebilir. Bunlar fren ipleri ve askı ipleridir.

·        Fren ipleri:

Fren ipleri arka kolonlar üzerinde ve yarı bağımsız bir şekilde durmaktadır. Fren ipleri çatallara ayrılır ve firar kenara yani kanadın arkasında bulunur. Fren ipleri taşıyıcı görevi görmezler ve kanadı yönlendirmek için kullanılırlar.  Fren ipleri pilotun olduğu bölüme doğru geldikçe birleşip tek bir ip haline gelir. Pilotun kolay bir şekilde kavrayıp kontrol edebilmesi için uç kısımlarında halka ya da kulp bulunur.

·        Askı İpleri:

Kolonlar ve kanat arasında bulunan taşıyıcı görevi gören iplerdir. Kevlar ya da karbondan üretilen bu ipler 30 ile 180 kilo arasında yük taşıma kapasitesine sahiptir. Kanada yaklaştıkça çatallı bir yapıya dönüşen ipler ağırlığın kanada eşit dağıtılmasını sağlamaktadır. Günümüzde bir yamaç paraşütü içinde ortalama olarak 250 ile 300 metre arasında askı ipi bulunmaktadır. Askı ipleri kolonlara bağlanmaktadır ve bağlandıkları kolonların adını almaktadır. Önden arkaya doğru A, B ve C olarak adlandırılırlar.

Yüksek yük taşıma kapasitesine sahip olan askı ipleri iç içe geçmiş iki kısımdan oluşmaktadır. İç kısımda taşımayı sağlayan ip, dış yüzeyinde de koruyucu kılıf görevi gören bir ip bulunmaktadır. En çok kullanılan ipler ise kevlar ya da dynema olmaktadır. Sürtünmeyi en aza indirmek için ince üretilmektedir. İplerde esneme olmamaktadır ve boyutlarında değişme olmaması gerekmektedir. Güvenlik için iplerin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekmekte ve deforme olan ipler yenilenmelidir. Rutubetten ve tuzlu sudan uzak tutulmalıdır.

Kolonlar:

Kolonlar, askı ipleri ve kuşam arasında bulunan taşıma görevi gören parçalardır. Askı iplerine ve harnese metal halkalar ile bağlanmaktadır. Halkalar, kolonların birbirine karışmasını, dolanmasını ve deforme olmasını engellemektedirler. Kolonlar önden arkaya doğru A, B, C ve D olarak adlandırılmaktadır.

A kolonları kanadın hücum kenarına bağlıdırlar. Kalkış sırasında kanadın baş üstüne getirilmesinde A kolonu kullanılmaktadır. Aynı zamanda kolonlar hız sisteminin bir parçasıdır ve makara düzeneği ile kanada bağlanmaktadır. A kolonu ön kolon olarak adlandırılmaktadır. Arka kolonlar da metal halkalar ile frenlere bağlanmaktadır ve firar kenardadır.

Yamaç Paraşütünde Kuşam

Yamaç paraşütü bölümleri içinde kuşam olarak adlandırılan bu bölüme harnes de denmektedir. Harnes, uçuş sırasında pilotun oturduğu yerdir. Askı ipleri ve kolonlarla kanada bağlanan harnes, pilotun oturduğu ve rahat uçmayı sağladığı bölümdür. Pilotların en büyük güvenlik önlemlerinden birisi olan harnesler sert plastikten üretilmektedir. İç kısmında sünger ya da kauçuk bulunan harnesler pilotların boy ve kilosuna göre üretilmektedir. Farkı kullanım amaçları için üretilmiş harnesler bulunmaktadır. Aerodinamik yapısı ile performans üzerinde doğrudan etkisi bulunmaktadır.  Harneslerde yedek paraşüt, bagaj, yan cepler, telsiz cebi, sırt koruma ve speed sistem bulunmaktadır. Kullanım amacına göre ve pilotun fiziksel özelliklerine göre doğru kuşamı bulması gerekmektedir.

Harnesin Bölümleri:

• Sırt koruyucusu
• Oturak kısmı
• Omuz kolonları
• Bacak kolonları
• Göğüs kolonları
• Omuz askısı
• Bagaj ve balast kısmı
• Yedek paraşüt bölmesi

Kullanım çeşitleri olarak harnesler:

• Eğitimler için harnes
• Tandem için harnes
• Akrobasi için harnes
• Yarışma için harnes

Harnesler iniş sırasında önemli bir koruma görevi görmekledir. Harnesler aerodinamik olarak uçuşa doğrudan etki etmektedir. Sürtünmelerden korumakla beraber uçuş konforunu da doğrudan etkilemektedir. Harnesin içinde mutlaka doğru katlanmış ve bakımları yapılmış yedek paraşüt bulunmalıdır. Acil durumlar için pusula, yiyecek, su ve telsiz bulunmalıdır. Küçük bir ilk yardım çantası bulunması da faydalıdır. Uçuş öncesi harnes kontrolü mutlaka yapılmalıdır. Yıpranmış, deforme olmuş harnes kullanılmamalıdır. Pilotun boy ve kilosuna uygun olmayan harnes kullanılmamalıdır. Aynı zamanda bacak kolonları bağlanmadan kesinlikle uçuşa başlanılmamalıdır. Uçuş sırasında da kesinlikle bacak kolonları açılmamalıdır.

Yamaç Paraşütü Malzeme Seçimi

Yamaç paraşütü bölümleri ve paraşütün yapısı doğru olarak analiz edilmeli ve ekipman seçimi buna göre yapılmalıdır. Kullanılan her ekipman, performansı, güvenliği ve konforu doğrudan etkilemektedir. Bu yüzden pilot kendi yapacağı yamaç paraşütü türüne göre ekipman seçmelidir. Boy ve kilo ekipman seçiminde doğrudan etkilidir. Boy ve kiloya uygun ekipman seçimi hem performans hem de güvenlik için büyük önem taşımaktadır. Aynı zamanda ekipman seçiminde dikkat edilecek bir diğer konu da ekipmanın nasıl alınacağıdır. Sıfır ekipman almak her zaman tavsiye edilmektedir. Ekonomik durumların elvermediği zamanlarda ise ikinci el ekipman alınabilir. İkinci el ekipman alımında ise güvenilir satıcılar tercih edilmeli ve yıpranmamış, deforme olmamış ekipman alınmalıdır.

Yamaç paraşütü bölümleri her pilotun mutlaka bilmesi ve önem vermesi gereken bir konudur. Kullanılan hava aracını doğru tanımak ve en uygun ekipmanı seçmek performans için önemlidir. Yamaç paraşütü eğitimi için YPEğitim’e başvurabilirsiniz. Yamaç paraşütü hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için yamacparasutuegitimi.net adresini ziyaret edebilirsiniz. Sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Bizi Facebook ve İnstagram hesaplarımızdan takip edebilirsiniz.

Bize telefon numaralarımız aracılığı ile de ulaşabilirsiniz;

0850 308 21 43
0542 492 20 22