Yamaç Paraşütü ve Meteoroloji

Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi başlangıç eğitimi kapsamında pilot adaylarına verilen en önemli teorik eğitimlerden birisidir.  Doğru hava koşullarını bulmak, havanın yapısını ve değişkenlerini öğrenmek bu sporun temellerindendir. Rüzgarın, bulutların, sıcaklığın ve basınçların paraşüt üzerinde doğrudan etkisi bulunmaktadır. Hava olaylarının tahmini zor ve hata payının yüksek olduğu konulardır. Kısa, orta ve uzun vadede hava tahmini yapmak güvenlik ve daha uzun uçuşlar için gereklidir. Tüm bu tahminleri yapabilmek için rüzgarların, bulutların ve basınçların nasıl oluştuğunu bilmek gerekmektedir. Bulutların şekillerinden hava tahmini yapmayı öğrenmek bir pilot için avantaj olacaktır. Hangi havada uçuş yapılıp yapılamayacağı, mevcut havanın değişip değişmeyeceği bu eğitim sayesinde pilotlara öğretilmektedir.

Yamaç Paraşütü Meteoroloji Eğitimi ve Hava Akımları

Yamaç paraşütü başlangıç eğitimi kapsamında meteorolojideki en önemli konulardan birisi hava akımlarıdır. Dünyanın çevresini saran stratosfer, bütün meteorolojik olayların yaşandığı tabakadır. Dünyayı saran bu hava tabakası dünyanın kendi etrafındaki dönüş hızına yetişememektedir.  Bu yüzden ekvator ve çevresinde bu gaz tabakası daha yüksek seviyede iken kutuplarda tam tersidir. Ekvator ve çevresi aynı zamanda kutuplara göre güneş ışınlarını daha dik açıyla almakta ve ısınmaktadır. Dünyadaki genel hava hareketlerinin temelini de ekvatordaki bu ısınma oluşturmaktadır. Ekvator ve çevresinde ısınan hava genleşip yükselmektedir. Kutuplarda ise tam tersi olarak soğuyan hava yoğunlaşıp çökmektedir.

Ekvator ve çevresindeki hava yükselip üst seviyeden kutulara doğru hareket etmektedir. Kutuplarda ise çöken hava alt seviyeden ekvator ve çevresine doğru hareket etmektedir. Bu hava hareketi güney yarım kürede saat yönün terine, kuzey yarımkürede saat yönünde gerçekleşmektedir. Bu sapmanın temel nedeni de Coriolis Kuvvetidir. Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi bu hava hareketlerinin temelini ve önemini pilot adaylarına öğretmektedir.

Ekvator ve çevresinin 30 derece uzağında oluşan hava akımı kuru, sıcak ve az rüzgarlı bir alan oluşturur. Ekvatorun 60 derece uzağında ise kutuplardan gelen hava sıcak havayla karşılaşarak polar cepheleri oluşturur.

Coriolis Kuvveti

Dünyanın dönüşüyle beraber çevresini saran hava tabakasının enlemlere göre hız farkından oluşmaktadır.  Ekvatorda hava bir gün içinde 40 bin kilometre yol kat ederken 60 derece enleminde bu 20 bin kilometredir. Ekvatordan daha küçük çaptaki enlemlere giden hava kütleleri hızını hemen kaybetmemektedir.

Bu hava kütleleri bulundukları enlemlere göre dünyanın dönüş yönüne doğru hareket etmeye devam ederler. Bu durumdan dolayı rüzgarların dönüş yönleri oluşmaktadır. Kuzey yarım kürede saat yönüne dönerken güney yarım kürede tam tersi oluşur. Bu durumun oluşmasını da coriolis kuvveti sağlamaktadır.

Yamaç Paraşütü Meteoroloji Eğitimi:  Basınç ve Rüzgarlar

Meteoroloji eğitimi pilotların dikkate alması gereken ve uçuşu direkt olarak etkileyen bir eğitimdir. Yamaç paraşütü için en önemli koşullardan birisi de rüzgarlar ve basınçlardır. Rüzgarın şiddeti ve yönü uçuş güvenliğini ve uçuş süresini doğrudan etkilemektedir. Güvenli bir uçuş için rüzgarların oluşumunu ve yapısını öğrenmek çok önemlidir.

Rüzgar, havanın yüksek basınçtan alçak basınca hareketi ile oluşmaktadır. Rüzgar tahmini yapmanın en iyi yöntemlerinden birisi de yeryüzündeki basınç dağılımlarını bilmektir. Yeryüzündeki basınç dağılımları sinoptik haritalar ile gösterilmektedir. Sinoptik haritalarda basınç, izobarlar ile gösterilir. Sinoptik haritalardaki H harfi yüksek basınç noktasını gösterir. L harfi de alçak basınç noktasını gösterir. Sinoptik haritalardaki basınç birimi ise milibardır. Genel olarak deniz seviyesindeki normal basınç ortalama 1010 milibar seviyelerindedir.

Sinoptik haritalarda izobarlar arasındaki mesafe ne kadar az ise basınç farkı da okadar yüksektir. Basınç farkının yüksek olduğu noktalarda ise rüzgar oluşumu yüksektir. Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi sırasında adaylar sinoptik haritaları okumayı öğrenmektedir. Her ne kadar haritalar bize bilgi verse de basınç tek başına etki eden bir kuvvet değildir. Coriolis kuvveti ve bölgenin coğrafi yapısı, yer şekilleri de etkiler arasındadır.

Dünyanın sürtünme kuvveti sonucu rüzgarlar yeryüzüne yaklaştıkça daha yavaş olur ve coriolis kuvveti de zayıflar. Bu sebeple rüzgarların izobardaki açıları denizlerde 20 derece, karada 30 derece fark eder. Havanın da bir ağırlığı bulunmaktadır. Yeryüzüne yakın hava kütlelerinin , üzerinde duran hava kütlelerinin ağırlığını da alır. Daha yüksek noktalara çıkıldıkça hava kütleleri azalacağından basınç da azalır. İlk 2000 metrede her 10 metrelik yükselmeyle beraber basınç 1 milibar düşer. Yükseldikçe basıncın azalması havanın hacminin artmasına neden olur. Hacmi büyüyen hava aynı sıcaklığı muhafaza ettiğinden sıcaklığı düşer. Bu sıcaklık farkı da bulutların oluşumunda etkilidir.

Meteoroloji Eğitimi: Havanın Stabilitesi

Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi derslerinde havanın stabilitesi adaylara teorik olarak anlatılmaktadır. Dünyamızın ana ışık ve sıcaklık kaynağı güneştir. Güneş ışınları havadan çok yeryüzünün ısınmasına neden olmaktadır.  Yeryüzüne yakın hava yüksek noktalardaki havadan daha çabuk ısınmaktadır. Isınan havanın genleşmesi ve hacim kazanması ile yoğunluğu da azalmaktadır.  Tüm bu etkilerden dolayı ısınan hava kendisinden daha soğuk yani daha ağır havanın üzerine çıkar. Havanın bu değişimine konveksiyon denmektedir. Yükselen havanın üzerindeki basınç etkisi azalmaktadır. Yükselen havanın kütlesi genişler ve sıcaklığında da düşüş meydana gelir. Sıcaklıktaki bu değişim dikey hava hareketleri oluşmasını sağlar.

Sıcaklığı artan ve genleşen hava yükselişe geçtiğinde, soğuma hızı daha yüksek olursa dikey hava hareketleri durur. Havanın durmasına stabil hava denir. Hava yükselişe geçtiği sırada sıcaklık farkında azalma olmazsa instabil hava oluşur. Isınıp yükselen hava devamlı yükselme göstermektedir. Yükselme sırasında ise sıcaklığı devamlı düşmeye devam eder. Bu yükselme sırasında bulut dikey olarak oluşmaya başlar. Sıcaklığın sürekli düşmesi bulutu oluşturan su moleküllerinin yapısını da etkilemektedir. Sıcaklık donma noktasının altına geldiğinde ise yeryüzüne buz olarak döner.

Meteoroloji Eğitimi: Bulutlar

Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi içinde en önemli konulardan birisi de bulutlardır. Bulutlar, pilotun dikkate alması ve gözlemlemesi gereken hava olaylarıdır. Bulutların yapısı pilotlara uçuş yapıp yapmamaları gerektiği konusunda en iyi fikirleri vermektedir. Aynı zamanda bulutlar termiklerin bulunmasında da pilotlara yardımcı olmaktadır. Kısacası bulular hava hareketlerini görmemizi sağlayan en güvenilir kaynaklarımızdandır.

Bulutlar yapı itibari ile iki ana gruba ayrılmaktadır. Dikine yığın halinde olanlar kümülüslerdir. Tabaka halinde olanlar ise stratüslerdir.  Kümülüs bulutları konveksiyon soğuma sonucunda oluşan bulutlardır. Stratuslar tabakasal soğuma sonucu ile oluşan bulutlardır. Meteoroloji eğitimi sırasında iki bulut tipini de gözlemleme fırsatını yakalama şansınız bulunmaktadır.  İki ana oluşum dışında coğrafi şekillerin etkisi ile oluşan mercek bulutları bulunmaktadır. Mercek bulutlar yüksek dağların doruk noktalarında oluşmakla beraber rüzgar ile hareket etmemektedir.

Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi bulutların şeklini, yapısını ve etkilerini adaylara öğretmektedir. Bulutları tanımanın en iyi yolu çok fazla gözlem yapmaktan geçmektedir. Bulutların şekilleri yağış getirip getirmeyeceklerini göstermektedir. Bulutun yapısı ile rüzgarın oluştuğu bölge kolayca tespit edilebilecektir. Uçuş öncesi alınacak meteoroloji bilgisinin yanında tecrübe ile yorum yapmak pilota fazladan güven verecektir. Uçuşa elverişli günlerin tayin edilmesi, rüzgar limitlerinin anlaşılmasında bulutlar önemli bir kaynak noktasıdır.

Bulutların İsimlendirilmesi

Bulutlar isimlendirilirken Latince kullanılmaktadır ve evrensel havacılık terminolojinde Latince olarak kabul edilmiştir. Bulutlar isimlendirilirken yapılarından önce yükseklikleri belirtilmektedir. Örneğin alçak dikey bulutlar:  altocumulus şeklinde söylenmektedir. Nimbo eki de bulutların yağış durumunu belirtmek için kullanılmaktadır.

Bulutların Gün İçerisindeki Hareketleri

Bulutların tabanları, havadaki nemin yoğunlaşma seviyesindeki yüksekliğidir. Gece serin olduktan sonra hava çok daha nemli bir duruma gelecektir. Bu nemin yukarı doğru hareket etmesi hemen bulut oluşmasına neden olacaktır. Nemli havalarda oluşan termik hareketler yerden ortalama 600 metre yükseklikte bulut oluşturabilmektedir.  Yeryüzünün ısınması ve kurumasıyla, nem taşıma kapasitesi yükselen hava  yüksek noktalarda yoğunlaşmaya başlayacaktır. Bu yoğunlaşma da bulut seviyesinin yükselmesine neden olacaktır.  Yeryüzündeki ısınmanın artması bulut tabanının da yükselmesine neden olacaktır. Bu yükselme de termiklerin oluşmasında önemli bir rol oynamaktadır. Bulut tabanlarının ikindi saatlerinde en yüksek seviyeye çıktıkları gözlemlenmiştir.  Güneşin batmasından sonra meteorolojik olaylarda azalma olmaktadır. Yine de dağılmış haldeki bulutların tabanı sabit kalmaya devam edecektir. Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi ile bulut tabanlarını gözlemleme bulutların yapısını ve isimlerini öğrenme şansınız bulunmaktadır. Bulutların gözlemlenmesi, günlük hareketlerinin öğrenilmesi pilotların termik bulmasında büyük kolaylık sağlamaktadır.

Meteoroloji Eğitimi ve Cepheler

Cepheler konusu sıcak cephe ve soğuk cephe olmak üzere iki ana başlıkta incelenebilir. Cephelerin oluşumu fırtına ve yağmura neden olmaktadır. Fırtına ve yağmur çoğu zaman yamaç paraşütü için tehlike arz etmektedir. Beklenmedik bir fırtına paraşütün sürüklenmesine ya da kontrolün kaybedilmesine neden olabilir. Bu tehlikelerin önüne geçmek için cepheler konusu pilotlar için önemlidir.  Yamaç paraşütü başlangıç eğitimi adaylara en güvenli koşullarda uçmaları gerektiğini göstermektedir. Yamaç paraşütü ve meteoroloji eğitimi birbirinden ayrı düşünülemeyecek kadar bağlı konulardır. Dünyanın en keyifli sporlarından olan yamaç paraşütü eğitimi birçok parametreyi içerisinde barındırmaktadır. Pilotların yapacağı her gözlem ve pratik güvenlik ve keyif için atılan en önemli adımlardır.

Hava olayları içindeki önemli konulardan birisi de cepheler ve cephelerin oluşumudur. Birbirinden farklı sıcaklıktaki iki hava kütlesinin karşılaşmasında sıcak olan hava soğuk olan havanın üzerine yükselir. Yükselen havanın üzerindeki basınç azaldığından dolayı hava genişler ve soğur. Havanın genişlemesi ve soğuması sırasında hava stabilizesi azalır. Tüm bu etkilerden sonra konveksiyon başlar. Cephenin oluştuğu bu bölgede havanın yükselmesi sonucu basınç azalır. Basıncın düşmesiyle hava, alçak basınç noktasına doğru yönelim gösterir. Corliolis kuvvetinin etkisiyle yönelen hava saat yönünün tersine doğru dönmeye başlar.

Soğuk havanın ilerleme hızı sıcak havadan daha yüksektir. Bu nedenle soğuk cephe sıcak cepheye yaklaşabilir ya da bazı durumlarda yakalayabilir.  Ekvatora yakın noktalardaki cephelerde kutuplardan gelen hava soğuk kökenli olduğu için polar cephe denir.

Sıcak Cephe

Sıcak cephelerin göz ile tanınması soğuk cephelere oranlar daha kolaydır. Altocumulus yayılma ile altostratusa dönüşür. Altostratuslar da alçalarak yeryüzüne yakın yerlerde statuslara dönüşürler. Genelde gördüğümüz gri gökyüzü ve arkasından gelen yağmurlar buna örnektir. Havadaki nem oranı çok yüksek ise ya da kütleler arası sıcaklık farkı çoksa konveksiyon oluşur.  Bu konveksiyon da cumulonimbus oluşmasına neden olur. Cumulonimbuslar da gök gürültülü sağanak yağışları oluşturur. Sıcak cepheler günbatımlarında havanın soğuması ile de görülebilir.

Soğuk Cephe:

Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi soğuk cephelerin oluşumlarını adaylara anlatan teorik eğitimlerdendir. Soğuk cephelerde, sıcak cephelerdeki gibi işaretler yoktur. Bu yüzden soğuk cephelerin görsel tahmini sıcak cephelere oranla daha zordur. Yine de soğuk cepheleri tespit etmenin çeşitli yolları vardır. Bunlar şu şekildedir:

• Barometrede yaşanacak hızın yükselerek devam etmesi.
• Rüzgar hızının belirgin olarak 6 ve 12 saatten önceki durumuna göre artması.
• Rüzgarın türbülanslanması.
• Bazı durumlarda tüm gökyüzünün bulutlar tarafından kaplanması.

Sıcak cephelerde gökyüzünün bulutlarla kaplanması olası bir durumdur. Soğuk cephelerde ise gökyüzünün bulutla kaplanması her zaman gerçekleşmez. İnstabilite ile cumulonimbus bulutları oluşmaktadır. Cumulonimbus bulutlarında çok yüksek konveksiyon vardır. Bu konveksiyonla hava da hızlı bir şekilde aşağı çökmekte ve bulut oluşumunu engellemektedir.

Soğuk cephelerde rastlanan bir diğer durum da gust front rüzgarlarının oluşumudur. Soğuk cephelerde yağışın başlamasının ardından cephenin önünde yüksek hızla ilerleyen soğuk rüzgardır. Bu rüzgarın göstergesi ise ince ve uzun şekildeki yan yatmış silindir şeklinde görünen bulutlardır. Bu rüzgarın şiddeti yüksek ve çok kısa süreler içerisinde 180 derece yön değiştirebilmektedir. Pilotların bu rüzgarlar karşısında dikkatli olması ve önceden önlemlerini alması tavsiye edilir. Soğuk cephelerin ve gust frontların etkisine bağlı olarak dolu yağıları da oluşabilmektedir. Soğuk cephelerin oluşumundan sonraki süreçte ise güneşli, soğuk ama uçuşa elverişli bir hava da ortaya çıkmaktadır.

Meteoroloji Eğitimi ve Bölgesel Etkiler

Hava durumunu etkileyen temel faktörlerden birisi de lokal etkilerdir. Lokal etkileri öğrenmek için yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi doğru bir adımdır.

Bulut olmayan gecelerde yüzeyin aşırı soğuması çiğ ve sisin oluşmasına neden olmaktadır. Havanın sabahları daha stabil olmasının nedeni de budur. Adveksiyon sadece büyük hava kütleleri ile oluşmamaktadır. Deniz kıyılarındaki nemli havanın meltemle beraber karadaki sıcak havayla karşılaşması stabilitede değişikliğe neden olmaktadır. Denizden gelen hava karadaki havanın yukarı doğru itilmesine neden olur. Denizdeki ve karadaki havanın birbiriyle karşılaşması lokal bulutlanmaları oluşturmaktadır.

Yükseklerdeki rüzgarlar yere yakın olan rüzgarlara oranla çok daha hızlıdırlar. Yüksekteki rüzgarların yönleri yere yakın olan rüzgarlardan da farklıdır. Yüksekteki rüzgarları bilmek sağanak oluşabilecek noktaları bilmekte yardımcı olacaktır. Alçalan havalar yeryüzünde dağılmaya uğrar. Bu dağılma da sağanakları, açan ve çeken rüzgarları oluşturmaktadır.

Termiklerin genel olarak çıkış noktaları kümülüslerin Rüzgarüstündedir. Termiğin içerisine giren hava rüzgarüstünden gelirken daha fazla hız kazanır.           Rüzgar altına doğru ise ana rüzgar yönünden ters yönde olduğu için yavaşlar. Unutulmamalıdır ki konveksiyonun olduğu günlerde rüzgar daha fazla ve şiddetlidir.

Rüzgarlar kendisine en az mukavemet gösteren yerleri seçerler. Nehir yatakları, vadi boyları, ağaç araları, iki tepe arası gibi.  Kıyı gibi bir bölgenin rüzgarı engelleme oranı, havanın yukarı doğru hareket rahatlığına bağlıdır. Hava instabilse kıyının üstüne termik bir yükselme olacaktır. Stabilite yüksekse rüzgar rüzgar engelin etrafından dolanma eğiliminde olacaktır. Bu dolanma dönen rüzgarlara ve türbülansa neden olacaktır. Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi tüm pilotların beklenmedik termiklere ve türbülanslara girmesine engel olmak için hazırlanmış bir eğitim olacaktır.

Dik tepelerin yamaçlarında rüzgarüstü bölgede rüzgarsız kalınabilmektedir. Engelin üzerinden geçen rüzgar sudan yükselmeye çalışacaktır. Bu durum da rüzgarsız bir alan oluşmasına neden olacaktır.

Denizlerde Lokal Etkiler

Rüzgar boğazlar üzerinde sıkıştığı zaman hız kazanır. Boğazların genişlemeye başladığı noktalarında ise kıyıya paralel olarak rüzgarın yönü değişecektir. Bu durum kıyıya yaklaştıkça azalan rüzgar nedeniyle dezavantajlı bir duruma dönüşecektir.

Rüzgarın değişimi denizler üzerinde daha koyu bölgeler oluşmasına neden olmaktadır. Yine de denizler üzerindeki her koyu alanın sağanak göstermesi söz konusu değildir. Sağanakların görünmesini sağlayan hususlar şunlardır:

• Akıntının rüzgara doğru olan yönü
• Dalgaların genel olarak yükseklikleri
• Denizlerde oluşan genel dalgalanma ve serpintilerin durumu

Denizler üzerinde sağanak oluşumunun en temel göstergeleri çok yoğun olan beyaz köpüklerdir. Akıntının yön değiştirdiği yerlerde ise yanıltıcı sağanak görüntüleri oluşabilmektedir.  Rüzgara karşı yön değiştiren suyun yüzeyi sağanak olmasa bile dalgalanabilmektedir. Bazı durumlarda ise sağanak olsa dahi akıntının yön değiştirmesi suda en ufak hareket olmaması yanılgıya düşürebilir.

Yamaç Paraşütü Başlangıç Eğitimi ve Meteoroloji

Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi başlangıç eğitimi kapsamında yamaç paraşütü yapmak isteyen adaylara verilmektedir. Yamaç paraşütü temel dinamikleri, ilk yardım, iniş ve kalkış eğitimleri ile birlikte verilmektedir. Heyecan ve adrenalin dolu bu sporda gözlem yapmak, ani karar almak ve kararları uygulamak hayati önem taşımaktadır. Meteoroloji kanalları her zaman kesin ve net bilgiler verememektedir. Bazı durumlarda ise hava durumu ani değişiklikler gösterebilmektedir. Bu değişiklikleri ön görme ve bu durumlarda reaksiyon alma hayati önem taşımaktadır.  Uzun teorik eğitimler ve uzun uygulamalı yer eğitimlerinden sonra adaylar uçmaya hazır hale gelmektedir. Tüm bu süreç uzman eğitmenler gözetiminde gerçekleştirilmektedir. Eğitimler sırasında eğitmenlerin telsiz komutlarına ve hava trafik kurallarına uymak hayati önem taşımaktadır. Siz de bu heyecan dolu spor yapmak için hiç de geç kalmış sayılmazsınız…

Yamaç paraşütü meteoroloji eğitimi sizi yamaç paraşütünde tüm hava olaylarında bilgi sahibi yapmayı amaçlamaktadır. Bulutların üzerinde muhteşem manzaralar eşliğinde özgürce uçmak tadına doyulmaz bir tecrübe olacaktır. Tüm bu tecrübenin yanında alacağınız teorik eğitim hayata bambaşka bir gözle bakmanıza yardımcı olacaktır.  Bulutları tanımak, rüzgarların oluşumunu öğrenmek için siz de yamaç paraşütü eğitimi alabilirsiniz. Meteoroloji eğitimi hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için yamacparasutuegitimi.net adresini ziyaret edebilirsiniz. Sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Bizi Facebook ve İnstagram hesaplarımızdan takip edebilirsiniz.

Bize telefon numaralarımız aracılığı ile de ulaşabilirsiniz;

0850 308 21 43
0542 492 20 22