Yamaç Paraşütü Sevk ve İdaresi

Yamaç paraşütü sevk ve idaresi konusu başlangıç eğitimi kapsamında kursiyerlere teorik ve uygulamalı olarak verilen eğitimdir. Bu eğitim sayesinde adaylar yamaç paraşütü kullanımı hakkında genel bilgi sahibi olmaktadır.  Paraşütün genel yapısı, kolonlar, frenler ve paraşütün genel kullanım bilgileri verilmektedir. Teorik olarak adaylara yamaç paraşütü hakkında eğitim verilerek başlanmaktadır. Teorik eğitim aşaması geçildikten sonra adaylar saha eğitimine başlamaktadır. Uzman eğitmenlerin gözetiminde gerçekleştirilen bu eğitimlerde adayların çok fazla pratik yapma fırsatı bulunmaktadır.

Bu eğitimler kapsamında frenler, dönüşler, rüzgar bilgisi ve iniş eğitimi verilmektedir. Frenlerin konumları ve nasıl kullanılacağı adaylara detaylı bir şekilde öğretilmektedir. İnişler sırasında dikkat edilecek hususlar, inişlerde olumsuz etkilenmemek için rüzgar şiddetini tayin etme bilgileri de verilmektedir.

Yamaç Paraşütü Sevk ve İdaresi

Sevk ve idare eğitimi kapsamında uzman eğitmenler kursiyerlere, paraşütün kontrol ve denetimi bilgilerini vermektedir. Kontrol kelimesinin yamaç paraşütü için karşılığı fren olarak konumlandırılabilir. Frenlerin yamaç paraşütünde çok farklı kullanım şekilleri vardır. Fren kullanım şekilleri şu şekilde sıralanabilir…

• Paraşütü yönlendirmek için frenlerin kullanılması
• Paraşütün hızını azaltmak için frenlerin kullanılması
• Dönüş yapabilmek için frenlerin kullanılması
• Paraşütü güvenli ve doğru pozisyonda tutmak için frenlerin kullanılması

Tüm bu kullanım şekilleri başlangıç eğitimi sırasında kursiyerlere uzman eğitmenler tarafından öğretilmektedir. Çok fazla gözlem ve yer çalışması yapan kursiyerler eğitmenlerinin onay vermesi durumunda uçmaya hazır hale geleceklerdir.

Frenler

Yamaç paraşütünde kubbe arka kenarından birden çok iple bağlanmaktadırlar. Tüm bu ipler kontrol noktasına gelirken birleşip tek ipe bağlanırlar.  Bu ipler bir halka içerisinden geçirilip arka kolonlardaki pozisyonlarına sabitlenirler. Fren ipleri diğer iplerden farklı ve dikkat çekici bir renkte olmaktadır. Aynı zamanda fren ipleri diğer iplerden daha kalın olmakla beraber dayanıklılığı da daha fazladır.

Yamaç Paraşütü Sevk ve İdare Fren Konumları

Yamaç paraşütü fren konumlarını dört aşamadan oluşmaktadır. Fren konumlarının aşamaları şu şekildedir;

• Frensiz Konum: Frenin yüzde sıfır olduğu konumdur. Fren yüzde sıfır iken hücum açısı en az olduğu durumdur. En iyi süzülme oranının olduğu konum da yine frensiz konumdur. Uçuş mesafesi fren yüzde sıfırda iken maksimumdadır. Havada zaman kazanmak ve uçuş mesafemizi uzatmak için en ideal fren konumu frensiz konumdur.
• Çeyrek Fren Konumu: Frenlerin kulak ile omuz arasındaki bölgede yani yüzde yirmi beş çekili olduğu durumdur. Havanın stabil olmadığı zamanlarda kullanılmak için konumdur.
• Yarım Fren Konumu: Frenlerin yüzde elli çekildiği konumdur. Frenler omuz hizasına geldiği noktada yarım fren konumunda olduğu anlaşılabilir. Yarım fren konumunda hücum açısında artış olmaktadır.
• Tam Fren Konumu: Tam fren konumu, grenlerin yüzde yüz çekildiği konumdur. Frenler kalça hizasında ya da biraz altında olabilir. Genellikle iniş sırasında kullanılmaktadır. Frenler, tam fren konumunda iken paraşütün hücum açısı çok yükselmiştir.

Yamaç paraşütü sevk ve idaresi için fren en önemli araçlardan birisidir. Frenler dört ana dilime bölünmekle beraber bulunulan duruma göre ara değerlerde de kullanılabilir. Ama unutulmamalıdır ki tam fren konumunun daha altında bir pozisyonda stol meydana gelebilir.

Yamaç Paraşütünde Frenlerin Kullanımı

Yamaç paraşütü için frenleri anlatmanın en kolay yolu, frenlerin arabalardaki direksiyona benzemesidir. Frenler neredeyse bir direksiyon görevi görmektedirler. Fren kumanda iplerinin ikisinin aynı anda  dengeli bir şekilde aşağı çekilmesi hızın azalmasını sağlamaktadır. Uçuş sırasında frenlerden birini bırakmak ya da birini çekmek dönüş yapmamızı sağlamaktadır. Keskin dönüş yapmak istendiği zaman da frenlerden birisi çekilirken diğeri bırakılmaktadır. Keskin dönüş yapılmak istendiğinde stol durumunda iseniz paraşütün kendi etrafında hızla dönmesine sebep olabilir.

Stabil havalarda ve termik yoksa en ideal fren konumları çeyrek ve yarım olacaktır. Tüm bunların yanında frenlerin üç farklı kullanım şekli daha bulunmaktadır.

• Ters kalkış yapmak istendiği zaman, kubbeyi düzeltmek ve yönünü değiştirmek için fren kullanılmaktadır.
• Uçuş sırasında kanpanmalardan kurtulmak için fren kullanılmaktadır. Yine uçuş güvenlğinin kaybolduğu durumlarda fren kullanılmaktadır.
• Yamaç paraşütü ile iniş tamamlandıktan sonra kubbenin söndürülmesi için fren kullanılmaktadır.

Yamaç paraşütü sevk ve idare eğitimi başlangıç eğitiminin en önemli eğitimlerinden birisidir. Tüm bu eğitim sırasında kalkış, iniş ve dönüşler hakkında adaylara çok yoğun bir eğitim verilmektedir. Frenlerin doğru kullanılması çok büyük önem arz etmektedir ve adayların çok fazla pratik yapmaları gereken konulardandır.

Yamaç Paraşütü ve Stol

Frenlerin konumu paraşütün hücum açısını belirlemektedir. Hücum açısı, paraşütün üst ve  alt bölgesinden geçen hava akımını ve basınç noktalarını etkilemektedir. Hücum açısının fren ile çok yükseltilmesi, paraşüt üzerinden hava akımının kesilmesine neden olacaktır. Hava akımının kesilmesi basınç kaybına neden olur.  Bu durumda paraşüt geriye doğru yatmaya başlar ve uçma özelliğini kaybetmeye başlar. İşte bu uçma özelliğinin kaybolmasına stol denmektedir. Yamaç paraşütü stol durumunda uçamaz ve dalışa geçmeye başlar. Çok kötü hava şartları ve pilot aktiviteleri dışında yamaç paraşütünde stol oluşmaz. Stoldan çıkmak için de yine frenler kullanılmaktadır.

Yamaç Paraşütünde Dönüşler

Yamaç paraşütü sevk ve idare için dönüşlerin nasıl yapıldığını bilmekte büyük fayda vardır. Yamaç paraşütü ile uçuş ırasında, uçuş yönünün açısal olarak değişmesi dönüş anlamına gelmektedir. Yine yamaç paraşütünde 90, 180. 270 ve 360 derecelik dönüşler bulunmaktadır. Termiklerden yararlanmak için, iniş yapabilmek için, hız kontrolü için ve uçuş süresi için dönüşlerden yararlanılmaktadır.  Dönüşlerin temel dinamiklerini anlayan bir pilot adayı yamaç paraşütünün bütün dinamiklerini anlamakta büyük yol kat edecektir.

Yamaç paraşütünü üç ana ekse boyunca hareket edebilmektedir. Bunlar; yanal, boylamsal ve dikey eksenlerdir.

• Yanal Eksen: Kanadın iki ucunun tam ortasından geçtiği düşünülen eksendir. Bu eksen üzerinde sağa ve sola dönüldüğünde dalış ya da tırmanma pozisyonu ile yunuslama hareketi yapılır.
• Boylamsal Eksen: Hücum kenar ile firar kenar arasında uzanan eksene verilen isimdir. Kanadı tam ortadan iki eşit parçaya böldüğü düşünülebilir. Bu eksen üzerinde sağ ve sol dönüşler paraşütün yana yatmasını ve yuvarlanmasını sağlamaktadır. Boylamsan eksen üzerinde yapılan bu harekete roll ismi verilmektedir.
• Dikey Eksen: Boylamsal ve yanal eksenin kesişti noktadan dikey olarak aşağı indiği düşünülen eksendir. Dikey eksenin üzerinden sağ veya sola dönüldüğünde paraşütün fırıldak gibi kendi etrafında dönecektir. Dikey eksen üzerindeki bu dönüş hareketi de yaw olarak adlandırılmaktadır.

Yamaç paraşütü sevk ve idaresi için pilotların dönüşleri eksiksiz yapmaları gerekmektedir. Dönüşler için pilotların aerodinamik, termik ve rüzgar hareketlerine hakim olmaları gerekmektedir. Yamaç paraşütü genel uçma dinamiklerini iyi öğrenene bir pilot dönüşlerde de çok yüksek performans gösterecektir.

Yamaç Paraşütü ve Rüzgar Yönü Tahmini

Rüzgar, yamaç paraşütünün uçmasına ve süzülmesine etki eden en temel faktörlerden bir tanesidir. Bu sebeple rüzgarın yönünü ve şiddetini tahmin edebilmek pilotlar için elzemdir. Rüzgarın kuvveti ve yönünü tahmin edebilmenin birçok yöntemi vardır. Bu yöntemlerden bazıları gözleme ve tecrübeye dayalı olmakla beraber, bazıları da çeşitli araçlarla yapılabilmektedir. Rüzgar yönü ve kuvveti tahmini dersleri başlangıç eğitimi sırasında kursiyerlere verilmektedir. Yamaç paraşütü sevk ve idaresi için rüzgar yönü ve kuvveti için kullanılabilecek yöntemler şu şekildedir;

• Rüzgar tulumu olarak adlandırılan windsocklar rüzgar yönü ve şiddeti için kullanılan en temel havacılık araçlarındandır. İki farklı renkteki halkalardan oluşan bu tulumlar, genellikle kırmızı beyaz ya da turuncu beyaz olarak üretilmektedir. Her halka yaklaşık olarak 6km/s rüzgar şiddetine eşittir ve windsockların gösterdiği yönün tersi rüzgar yönüdür. Bir direk üzerinde asılı olarak bulunan windsocklar kalkış ve iniş bölgelerinde pilotlara büyük kolaylık sağlamaktadır.
• Anemometre rüzgar şiddetini öğrenmekte kullanılan bir diğer araçtır. Anemometreler sadece rüzgarın şiddetini göstermekte yardımcı olmaktadır. Rüzgarın yön tahmini için başka kaynaklar kullanılabilir. Anemometreler genellikle kalkış sırasında pilotlar tarafından kullanılmakadır.
• Uçuş yapılan bölgenin çevresinde varsa baca dumanları pilotlara uçuş sırasında yardımcı olacaktır. Bacalardan çıkan dumanların süzüldüğü yön ve süzülme şekilleri rüzgar hakkında bilgi vermektedir.
• Ağaçların eğilme açıları yine rüzgarların yönü ve şiddeti hakkında pilotlara bilgi vermektedir.
• Uçulan bölgede tarla ya da tali yollarda uçuşan tozlar veya çöl kumları, plaj kumlarının dağılması gözlemlenebilir. Bu toz ve kumların uçuşma yönleri rüzgarın yönü hakkında bilgi verecektir.
• Deniz ya da göl üzerinde oluşacak dalgalanmalar rüzgarın yönü ve şiddeti hakkında bilgi vericidir.
• Uçuş yapılan bölgedeki bayrak direklerini gözlemlemek rüzgar hakkında pilotlara bilgi verecektir. Bayrağın dalgalandığı yön ve dalgalanma hızı rüzgar hakkında bilgi sahibi olunmasına yardımcı olacaktır.
• Uçuş yapmadan önce çeşitli uygulama ve meteoroloji kanallarından alınacak meteoroloji raporu yardımcı olacaktır. Uçuş yapılacak günün hava durumu, rüzgar şiddeti hakkında ön bilgi alınmasını sağlayacaktır.
• Uçuş yapılan bölgedeki başka pilotları gözlemlemek rüzgar hakkında bilgi sahibi olmanıza yardımcı olacaktır. Başka pilotların iniş sırasında yaşadıkları, geri sürüklenmeleri rüzgar hakkında bilgi verecektir.

Yamaç Paraşütü ve Hızlar

Yamaç paraşütü sevk ve idaresi için bilinmesi gereken üç temel hız bulunmaktadır. Bu hızlar şu şekildedir;

• Rüzgar Hızı: Uçuş yapılan bölgede esen rüzgarın hızıdır.
• Yer Hızı: Yamaç paraşütünün yere olan hızıdır.
• Hava Hızı: Yamaç paraşütü kanadı üzerinde hava akımının uyguladığı hızdır.

Bu hızları bilmek uçuş sırasında hayati önem taşımaktadır. Paraşüt ile ne kadar süzüleceğinizi bu hızlar ile hesaplayabilirsiniz. İniş sırasında uygulayacağınız fren şiddetini bu üç hıza göre hesaplayabilirsiniz. Bu hızların ortalamasını alıp yer hızınızı bilmek nasıl bir iniş yapacağınızı belirlemeniz için önemlidir.

Yer hızınızı hesaplamanın kolay bir yolu bulunmaktadır. Örnek vermek gerekirse;

Hava hızınızın 35 km/s olduğunu, rüzgar hızınızın da 15 km/s olduğunu varsayalım, yer hızınız 20km/s olur.

Yamaç Paraşütü ve İniş

Yamaç paraşütü sevk ve idaresi içerisinde güvenli bir uçuş kadar güvenli bir iniş de önemlidir. Başarılı ve güvenli bir iniş için önce pilotun nereye ineceğine kesin karar vermesi gerekmektedir. İniş yapılacak bölgede sert engellerin olmamasına dikkat edilmelidir. Türbülans yapacak engellerin olmamasına dikkat edilmelidir. Geniş ve boş araziler tercih edilmeli, binaların, ağaçların ve elektrik tellerinin olmadığı alanlar seçilmelidir.  İniş yapılacak alanın genişliği ile güvenlik doğru orantılıdır.

İniş yapılacak noktaya yaklaşma sırasında kolonlar bırakılmamalıdır. Son noktaya yaklaşıldığı anda sert ve ani frenden, keskin ve sert dönüşlerden kaçınılmalıdır. Aynı zamanda stol olmaması için fren kontrolü yapılmalıdır. İnişten önce 360 derecelik dönüşlerden kesinlikle kaçınılmalıdır. İnişten önce rüzgar tam karşıya alınmalı ve hız ayarlanmalıdır. İnişten önce hız çok yüksek ise S içerek hız kademeli olarak düşürülmelidir. Yamaç paraşütü sevk ve idaresi için inişten hemen önce dikkat edilmesi gereken diğer hususlar şunlardır;

• Fren kontrolü sürekli yapılmalıdır, hız kademeli olarak düşürülmelidir ve stola girmemek için fren pratiği yapılmalıdır.
• İniş sırasında hız çok yüksekse ve azalmıyorsa koşmaya hazırlanmalıdır. Koşmak hızın yerde azalmasına yardımcı olacaktır. Aynı zamanda beş nokta takla çalışması yapılmalıdır. Beş nokta taklası sert inişlerde şokun vücudun beş noktasına dağılmasını sağlamaktadır.
• İniş sırasında duruş pozisyonu bozulmamalı, ayaklar yukarı çekilmemelidir.
• İnişe geçmeden önce hız arttırılmamalıdır.
• Çok fazla rüzgar varsa inişten hemen sonra paraşüt söndürülmelidir. Paraşütün söndürülmemesi geri sürüklenmeye neden olabilir. Paraşütün sönmediği bazı durumlarda tekrardan yükselmeye geçilebilir.
• İniş yapılmadan önce, iniş yapan başka pilotlar varsa onların nasıl indiği kontrol edilmelidir. Önceki pilotların inişlerini gözlemlemek nasıl bir fren yapacağınızı bulmanızda yardımcı olacaktır.
• İniş sırasında hava trafik kurallarına kesinlikle uyulmalıdır.

Yamaç paraşütü hemen her insanın yapabileceği ekstrem sporlardan birisidir. Kaza ve yaralanma oranları sanılanın aksine çoğu spordan çok daha azdır. Bu oranın düşük olması pilotların talimatlara ve güvenlik önlemlerine kesin ve kati bir şekilde uymasına bağlıdır. Bulutların üstünde, altınızda kimi zaman sonsuz bir denizi izleyebileceğiniz bir spordur. Kimi zaman da sonsuz ormanların üzerinde kuşlarla beraber uçma fırsatını verir insanlara. Yapabileceklerinizin sınırını keşfetmeniz için biçilmiş bir kaftandır.

Yamaç paraşütü sevk ve idaresi tüm kursiyerlere başlangıç eğitimi kapsamında verilmektedir. Uzman eğitmenlerin gözetimi altında gerçekleşen teorik ve pratik bir eğitimdir. Yamaç paraşütü başlangıç eğitimi hakkında daha detaylı bilgi alabilmek için yamacparasutuegitimi.net adresini ziyaret edebilirsiniz. Sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Bizi Facebook ve İnstagram hesaplarımızdan takip edebilirsiniz.

Bize telefon numaralarımız aracılığı ile de ulaşabilirsiniz;

0850 308 21 43
0542 492 20 22